Over het maken van fouten en wat daar achter steekt

Auke Scholma

Over de uitslag van de wedstrijd WvM Westerhaar –  Hijken DTC in de derde ronde van de Ereklassecompetitie op 15 oktober 2016 kunnen we kort zijn: 6-14, prima! Westerhaar was gezien haar gemiddelde rating uitstekend aan de competitie begonnen. Slechts nipt verloren de Tukkers van Huissen en de daverende 13-7 overwinning op het sterker geachte Culemborg was een regelrecht waarschuwingsschot. Dat we zo makkelijk over ze heen zouden walsen had ik in ieder geval niet verwacht. Mijn jonge passagiers vanaf Groningen city waren als vanouds wel optimistisch. Roel Boomstra voorspelde 7-13 en Wouter Wolff ziet ook zelden een beer op de weg.

Toch lijkt het me nuttig om als senioradviseur even de advocaat van de duivel te spelen. Want was de overwinning nu werkelijk boven iedere twijfel verheven zoals de uitslag doet vermoeden?

Om die vraag te beantwoorden steek ik eerst maar de hand in advocaats boezem. Mijn eerste 38 zetten waren wel in orde zo is aan de volgende diagramstand af te lezen.

Twiest-Scholma,na 38...13-18

Twiest-Scholma,na 38…13-18

Zwart dreigt 25-30, 18-23, terwijl 39.29-23 20×29! 40.23×12 14-20 41.34×23 25-30 de zwakte van schijf 35 benadrukt.
Met voldoende tijd op de klok besloot ik om Edwin maar even alleen te laten met zijn sores en een rookpauze in te lassen.
39.37-32
Nu even rustig de winst uitrekenen. Eerst eens kijken naar 39…25-30 40.34×25 22-28 41.32×12 26-31 42.36×27 21×45. Nee, die maar niet. Wit heeft een wonderlijke redding in het dubbeloffer
43.44-40! 45×23 44.24-19 en zwart kan niet winnen. Voor de hand ligt natuurlijk 39…21-27 40.32×21 16×27, maar dan kan wit na 41.39-33 4-9 42.38-32 27×38 43.33×42 nog zo lang spartelen. Mijn trouwe huishoudster Truus krijgt wit wel in het netje door 43…22-27
44.42-37 9-13 45.44-39 18-22 46.39-33 14-19 47.35-30 2-8 (47…2-7 48.47-42 19-23 49.29×9 20×47 50.9-3 47-38! 51.40-35 15-20! vindt Truus nog net iets sterker, maar dat laat ik aan haar jonge neefje Kingsrow over, die nu in Amerika woont) 48.47-42 19-23
49.29×9 20×47 50.9-3 (50.37-31 26×37 51.9-3 8-13 52.3-26 37-41 54.30-24 spartelt langer) 50…47-24!! 51.3×20 15×44. Zo had ik graag gewonnen!
Omdat het allemaal wel leerzaam is, laat Truus ook nog even zien hoe het zonder eindspel kan: 39…21-27 40.32×21 16×27 41.39-33 2-8(!) 42.38-32 27×38 43.33×42 8-13 44.44-39 22-27 45.42-37 (na 45.42-38 4-9! 46.47-42 26-31! 47.39-33 14-19 48.35-30 18-22 is het sneller afgelopen) 45…4-9 46.47-42 18-23! 47.29×18 13×22! 48.42-38 (Zugzwang) 20×29 49.34×23 9-13! en schijf 23 valt. Als wit nog gaat rommelen met 50.40-34 13-19 51.35-30 19×28 52.30-24 poetst Truus de keuken blinkend schoon door 52…26-31! 53.37×26 28-32
54.26-21 32×43 55.39×48 27×16 56.48-42 16-21 57.42-38 22-28! 58.36-31 14-20! 59.24-19 (of 59.34-29 25-30! 60.24×35 20-24 61.29×20 15×24) 59…20-24 60.19×30 15-20 Z+. Vroeger, zonder computer, vonden we dit soort varianten op eigen kracht en dat gaf natuurlijk meer voldoening. Maar man, wat was het hard werken!
Overigens staat zwart ook na 39…22-27! gewonnen, maar ik dacht het klusje eenvoudiger te klaren met
39…4-9?? Om er na 40.38-33 achter te komen dat het geplande 40…22-27?? niet wordt gevolgd door 41.47-41? 27×38 42.33×42 9-13 43.41-37 18-22 44.42-38 13-18 met winst, maar door het prozaïsche 41.36-31! .Hoewel ik eigenlijk onder de tafel wilde kruipen, besloot ik toch maar door te spelen. 40… 26-31 41.36×27 22×31 42.33-28 21-27 43.32×21 16×27 44.39-33? 9-13? Zwart mist de herkansing 44…31-36! +, met de simpele clou 45.28-22 25-30!. Wit had 44.28-22 9-13 45.22-17 moeten doen met voldoende verdediging. 45.44-39! 31-36 46.28-23 27-31 47.23×12 31-37 48.33-28(?) Dit gaf de zwartspeler weer hoop. Wit vond 48.12-8 13-19 49.24×13 14-19 50.13×24 2×13 51.33-28 37-41 52.28-22! 41-46 53.22-17 46-14 wellicht een beetje eng (de bedenktijd was geslonken tot een bonusminuut per zet), na 54.17-11! beschikt zwart echter niet over een effectieve rondslag. 48…37-41 49.35-30! Twiest vindt de enige redding, want 49.28-23 14-19 50.23×14 20×9 51.29-23 13-18 52.12-7 18×20 53.7-1 ziet er slecht uit voor wit. Ik hoopte op het quasislimme 49.47-42? om het uit te maken met 49…25-30! 50.34×25 41-46 51.28-22 14-19 52.25×23 46×7. 49…41-46 50.12-8! 46×19

Hijkdia.2In deze bizarre situatie nam Twiest een al even bizar besluit.
51.39-33??
Om deze zet te begrijpen is de verklaring van de witspeler nodig. Die luidde: ‘Ik dacht dat zwart nu verplicht was tot 51…19-28.’
Toen ik mijn dam een vakje verder posteerde met
51…19-32 reikte Edwin mij, nadat hij van de verbazing was bekomen, de hand. Weliswaar was de strijd na 51.8-3 19-32!, zeker gezien de beschikbare bedenktijd, nog lang niet gelopen geweest, maar analytisch zal het ‘middenspel met dammen’ wel remise zijn.
De situatie met die witte op 8 deed me denken aan de partij Evert Bronstring- Jan Weerheijm, oudejaarsdag 1966. Het is de eerste partij die Ton Sijbrands bespreekt in zijn eerste boek ‘Topprestaties op het dambord’. Na een woeste Bonnard volgt een afwikkeling waarbij een witte schijf op 8 tussen twee zwarte op 2 en 13 belandt. Omdat zwart geen schijf op 19 heeft, moet Bronstring 8×19 slaan. Voor de jonge lezertjes die dit antieke boek niet in bezit hebben geef ik Sijbrands’ relaas van wat er toen gebeurde: ‘Hier deed zich voor de toeschouwers het meest grappige moment voor. Ondanks zijn geringe tijd ging Bronstring rustig over zijn volgende zet zitten nadenken. Hij trok aan zijn pijp, overwoog, trok nog eens aan zijn pijp, bewoog zijn hand in de richting van schijf 8 en schoof deze bedachtzaam naar veld 3. Weerheijm maakte hem er toen echter op attent dat wit moest slaan i.p.v. damhalen.’
Tja, wat is dat toch met zo’n witte op 8?

Goed, ik was bezig met het pleidooi voor de duivel.
Als ik dus remise had gespeeld en Wouter Sipma had verloren – na een blunder waarbij die van mij bleek afsteekt – dan was de marge nog slechts een punt geweest. En stel dat Herman Hilberink feller van zich had afgebeten tegen Jan Ekke de Vries en een puntje had gesprokkeld, dan had het in het ergste geval 10-10 kunnen worden.
Gelukkig heeft Hijken ook Boomstra en Wiersma; toonbeelden van opperste concentratie. Laat dat een voorbeeld zijn voor Sipma, Scholma en Jan Mente Drent, al heeft die laatste nog het excuus dat hij een oprechte amateur is.
En trouwens, Wolffje weerde zich geweldig tegen Virny.
Dat moet nog wel even gezegd.

Naschrift Hilko:

Bericht van neefje aan de huishoudster van Auke

Neefje Kingsrow voelt zich geroepen één hele kleine duit in het zakje te doen. In de wandelgangen wordt gefluisterd dat hier een misselijk makende familievete aan ten grondslag ligt. Te pas en te onpas herinnert neefje fijntjes huishoudster eraan dat zij in onderlinge duels niet veel in de melk te brokkelen heeft. Laat er geen misverstanden over bestaan ik houd mij uiteraard verre van dit ordinaire straatgevecht. Verder wil ik (slechts begiftigd met een zeer bescheiden damdenkraam) nadrukkelijk stellen dat ik hier uitsluitend als spreekbuis opereer. Neefje’s opmerkingen zijn geheel voor zijn rekening. Wel geeft neefje ruiterlijk toe dat in het mooie stuk van Auke de opmerkingen van schoonmaakster correct zijn.

34_0207Stand na 34: 43-39 Wit staat natuurlijk al een flinke poos niet meer gezond en neefje is zeer in zijn nopjes met de zwarte schijven. Neefje werd acht zetten terug al een klein beetje recalcitrant van wits 26: 32-28×28 (om met Berend Keizer te spreken “Wat-is-dat-nou-veur-een-prutzet”). 34: … 11-16 Akkoord zwart blijft behoorlijk staan. Neefje vindt dat zwart beter had. Het idee is:
34. … 2-7! 35. 38-32 27×38 36. 33×42 4-9! 37. 36-31A 12-17 38. 47-41 11-16 39. 41-36 16-21! (nauwkeuriger dan 17-21).
A 39-33 11-17! (brengt nog steeds indien nodig 25-30 in stelling). Op 50-45, 42-38 en 37-32 volgt steeds 14-19! Op 36-31 13-18!

 

 

 

2 Responses to Over het maken van fouten en wat daar achter steekt

  1. Henk Kalk says:

    Prachtige analyse. Met veel plezier gelezen!!

  2. Edwin Twiest says:

    Fraaie analyse Auke! Terecht gewonnen door jou na zeer fraai spel!!

Geef een reactie

Jouw e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *